Wątroba (grec. hepar, łac. iecur)) należy do układu pokarmowego i jest największym gruczołem w organizmie człowieka. U dorosłego waży ok, 1.5 kg, leży w prawym podżebrzu, anatomicznie posiada cztery płaty: prawy, lewy, ogoniasty i czworoboczny.
Wątroba odgrywa główną rolę w wielu różnorodnych przemianach chemicznych zachodzących w organizmie. Zachodzi w niej przemiana lipidów (tłuszczów), węglowodanów, białek i bilirubiny. To organ, który posiada zdolności regeneracyjne, co jest niezwykle ważne z uwagi na to jaki prowadzimy styl życia. Często zmuszeni jesteśmy do zażywanie niezbędnych dla naszego zdrowia leków, ale czasem sami decydujemy się na niezbyt zdrowe i racjonalne żywienie, np. spożywamy tłuste pokarmy, smażone, spożywamy alkohol – te czynniki wyjątkowo obciążają naszą wątrobę.
Wątroba jest jak mała fabryka, jej funkcje to:
– magazynowanie substancji niezbędnych w licznych funkcjach organizmu: glikogenu, kwasów tłuszczowych, trójglicerydów, fosfolipidów, cholesterolu, witaminy A, D i B12, oraz żelaza (apoferrytyny)
– wytwarza 85% wszystkich białek znajdujących się w osoczu, między innymi albuminy oraz białka krzepnięcia (m.in. fibrynogen, protrombina)
– jest filtrem dla związków wchłanianych z przewodu pokarmowego (np. skatol – to organiczna substancja, powstająca m.in. podczas koksowania węgla, występuje w papierosach, środkach zwalczania szkodników)
– wychwytuje również związki powstające w tkankach poza przewodem pokarmowym (amoniak)
– w wątrobie odbywa się detoksykacja leków i ksenobiotyków (substancje, które nie są naturalnymi metabolitami organizmu, dostają się do naszego organizmu z zewnątrz, np. kosmetyki, leki, środki chemiczne, konserwanty w żywności)
– wytwarza żółć, która jest niezbędna do trawienia tłuszczów, na dobę około 250—1100 ml
– pełni funkcje immunologiczne (odpornościowe)
– bierze udział w termoregulacji – jest narządem o najwyższej temperaturze.
Aby wspomóc pracę wątroby najlepiej wykorzystać do tego naturalne sposoby. Doskonale sprawdzają się w takiej sytuacji różne zioła, w jej przypadku szczególnie ważne są ostropest plamisty, mniszek lekarski oraz karczoch zwyczajny.
Naturalnym sposobem jest również odpowiedni sposób żywienia. Najważniejsze zasady:
– ograniczenie spożycia alkoholu
– eliminacja tłuszczy zwierzęcych na korzyść roślinnych (oliwa z oliwek – omega – 3, olej rzepakowy)
– rezygnacja z potraw smażonych, tłustych, ciężkostrawnych – dodatkowo powodujących otyłość
– dozwolone techniki kulinarne to: gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie w piekarniku w folii aluminiowej lub w rękawach gastronomicznych
– ograniczenie spożycia słodyczy, które również sprzyjają powstawaniu otyłości
– eliminacja z jadłospisu syropu glukozowo – fruktozowego, który powoduje niealkoholowe stłuszczenie wątroby
– spożywanie warzyw i owoców
– rezygnacja z białego pieczywa, a zastąpienie go pieczywem graham lub pełnoziarnistym
– ogólne stosowanie się do zasad zdrowego żywienia.
Wątroba
Wątroba daje nam znać o swojej kondycji nie tylko poprzez dolegliwości ze strony układu pokarmowego ale również świadczy o tym stan naszej skóry, włosów i paznokci. Zdrowa wątroba skutecznie radzi sobie z eliminacją toksyn, ale zaburzenia w jej pracy szybko wpływają na zaburzenia czynności skóry. Właśnie wtedy skóra zostaje wykorzystana do usunięcia toksycznych substancji, które dokonują w niej prawdziwego spustoszenia, co powoduje powstawanie różnego rodzaju stanów zapalnych, wyprysków czy przebarwień, włosy zaczynają wypadać a paznokcie stają się łamliwe.
Bardzo ważne jest aby pamiętać, że dolegliwości pojawiające w dorosłym życiu procentują naszym odżywianiem w dzieciństwie, dlatego dbajmy wyjątkowo o jadłospis naszych pociech, aby one nie miały problemów zdrowotnych ze strony wątroby!
Pamiętajmy: lepiej zapobiegać niż leczyć!
Autor:
Agnieszka Blumczyńska
Dietetyk kliniczny
Literatura
- Mirosław Jarosz, Praktyczny Poradnik Dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, Ministerstwo Zdrowia,
- Piotr Gajewski, Kompendium Medycyny Praktycznej, Choroby wewnętrzne, na podstawie Interny Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013
- Gawecki, „Żywienie człowieka, podstawy nauki o żywieniu”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012