Śliwa domowa (Prunus domestica L.) ang. Plum, inna nazwa węgierka zwyczajna, pochodzi ze środkowej Azji. Śliwki uprawiane były już w starożytności. Obecnie popularne w Polsce śliwki są skrzyżowaniem tarniny (Prunus spinosa) i śliwy wiśniowej (Prunus cerasifera). Należą do grupy o późnej porze dojrzewania. Do Polski prawdopodobnie śliwki przywędrowały z Węgier, stąd też ich nazwa „węgierki”. Medycyna ludowa również wykorzystywała śliwki m.in. jako środek odwadniający oraz w żywieniu związanym z gośćcem oraz chorobami nerek.
śliwki
Śliwki są nie tylko smacznym owocem ale mają również bogaty skład odżywczy a co za tym idzie korzystnie wpływają na funkcje naszego organizmu.
Zawarta w nich witamina A ma działanie antyoksydacyjne (zapobiega starzeniu się organizmu), bierze udział w procesie widzenia, rozwoju komórek rozrodczych, utrzymuje prawidłowy stan skóry. Niedobór tej witaminy powoduje zaburzenia widzenia, łamliwość paznokci i włosów, zahamowanie wzrostu u dzieci. W nadmiarze witamina A jest związkiem toksycznym, powoduje zaburzenia żołądkowo – jelitowe, powiększenie wątroby i śledziony, świąd skóry i bóle głowy.
Kolejna ważna witamina o działaniu antyoksydacyjnym to witamina E. Dodatkowo bierze udział w utrzymaniu odpowiedniej przepuszczalności błon komórkowych. Uczestniczy w przekazywaniu sygnałów nerwowych, wpływa na prawidłową wydolność mięśni oraz na wytwarzanie nasienia u mężczyzn. Jej niedobór powoduje wolniejsze gojenie się ran, starzenie i rogowacenie skóry, spadek koncentracji, niepłodność.
Witamina C ma również działanie antyoksydacyjne, bierze udział w odbudowie tkanek podczas gojenia się ran i oparzeń, obniżeniu stężenia glukozy we krwi, wchłanianiu wapnia i żelaza, uszczelnia naczynia krwionośne, zapobiega powstawaniu zmarszczek. Niedobór witaminy C może prowadzić do rozwoju niedokrwistości, astmy, zmian w kościach i chrząstkach.
Śliwki to również bogactwo witamin z grupy B, które biorą udział w prawidłowej pracy mózgu, układu nerwowego i odpornościowego oraz wspierają pracę układu sercowo – naczyniowego. Niedobór tych witamin wywołuje przede wszystkim, zmęczenie, drażliwość, zaburzenie koncentracji, zaburzenia ze strony w/w układów.
Są również hojnie obdarzone w składniki mineralne. Zawierają m.in. potas, fosfor, magnez, żelazo, wapń. Dzięki tym składnikom wpływają kojąco na nerwy i poprawiają nasze samopoczucie.
Śliwki maja zastosowanie w lecznictwie, działają korzystnie na nasze trawienie, wspomagają perystaltykę jelit, poprawiają apetyt – dlatego warto je podawać niejadkom, działają przeciwnowotworowo (zmniejszają ryzyko nowotworów jelita grubego), przeciwmiażdżycowo, suszone – przeczyszczająco eliminując zaparcia. Wykorzystywane są również do sporządzenia naturalnych maseczek.
Propozycja maseczki:
3-4 śliwki
białko z 1 jaja
Śliwki pozbawiamy pestek, rozgniatamy. Białko ubijamy na sztywną pianę i mieszamy z masą śliwkową. Nakładamy na twarz na 15 – 20 min. Maseczka ta ma działanie odmładzające i ściągające.
Warto umieścić śliwki w swoim jadłospisie właśnie ze względu na ich bogaty skład. Wykorzystujmy je do konfitur, powideł, kompotów, ciast, pierogów, knedli, wędlin oraz sosów i marynat.
Przepis na powidła śliwkowe:
1 kg śliwek węgierek
0,2 kg cukru
1 op. żelfix 2:1
Śliwki myjemy, pozbawiamy pestek. Pokrojone wrzucamy do garnka z grubym dnem, podlewamy odrobiną wody i doprowadzamy do wrzenia. Następnie na małym ogniu gotujemy, często mieszając aby śliwki się nie przypaliły. Gdy śliwki będą już rozgotowane dodajemy cukier i żelfix. Dokładnie mieszamy i gotujemy jeszcze około 5 min. Następnie przelewamy do przygotowanych wyparzonych słoiczków. Mocno zakręcamy, odwracamy do góry dnem i pozostawiamy do wystygnięcia. Smacznego!
Spożywanie bardzo dojrzałych śliwek powinny ograniczyć osoby chorujące na cukrzycę. Lepiej wybierać owoce mniej dojrzałe i mniej słodkie, np. arbuz, truskawka, poziomka. Śliwki nie wskazane są także dla osób, które mają problemy zdrowotne z trzustką i wątrobą, ponieważ nie są dobrze przez te narządy tolerowane, a zjedzone w większej ilości mogą powodować wzdęcia.
Osoby dbające o figurę również powinny spożywać z rozwagą te owoce ze względu na zawartość cukru – w 100 g – 3,4g sacharozy, to równowartość płaskiej łyżeczki cukru.
Śliwki świeże w 100g mają 46 kcal, natomiast suszone w 100g maja już znacznie więcej bo 267 kcal.
Należy pamiętać, że pestki śliwek zawierają toksyczny związek amigdalinę, która należy do grupy glikozydów cyjanogennych, z których po rozpadzie enzymatycznym wydziela się trujący cyjanowodór – kwas pruski. Zabronione jest spożywanie pestek śliwek a nawet nie jest polecane przygotowywanie kompotów ze śliwek wraz z pestkami, ponieważ ten trujący związek może przedostawać się do powstałego kompotu.
Biorąc pod uwagę zalety śliwek, postarajmy się aby zagościły na naszych stołach i w spiżarniach. Sezon tuż tuż!
Autor:
Agnieszka Blumczyńska
Dietetyk kliniczny
Agnieszka Blumczyńska
"Mądre Żywienie"
Gabinet Dietetyki Klinicznej
Członkostwo:
- Certyfikowanym Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków
- Członkiem Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego Dzieci
- Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Osób Chorych na Celiakię i na Diecie Bezglutenowej
- Znajdź więcej o mnie na:
