Ostropest plamisty na pomoc wątrobie

Ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertner) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych (Asteraceae).

Ostropest (inaczej oset mleczny) jest rośliną jednoroczną, występująca w całym basenie Morza Śródziemnego, blisko spokrewniona ze słonecznikiem. Bardzo rzadko rośnie dziko, najczęściej jest uprawiany w ogrodach i na plantacjach.

Nazwa Silybum (którą nadał grecki lekarz Dioscoridesw 100 r p. n. e.) pochodzi od okazałych purpurowych, czerwono fioletowych kwiatów przypominających oset. Silybum marianum, po niemiecku Mariendistel, czyli oset maryjny. Jego angielskie nazwy to Saint Mary’s thistle, lady thistle, holy thistle i milk thistle. Ostropest nazywano tak ze względu na białe mleczko wypływające z żyłek liści – nazywano je kroplami mleka Marii Dziewicy i używano dawniej m.in. by pobudzić laktację u kobiet. Według legendy gdy w szopie betlejemskiej Maria karmiła dzieciątko, krople mleka upadły na liście ostropestu i spowodowały powstanie na nich białych plam.

Leczniczo wykorzystuje się głównie nasiona i owoce ostropestu, które w około 3% składają się z sylimaryny, która obejmuje przede wszystkim sylibinę (sylibinina), izosylibinę, sylikrystynę, i sylidianinę (silymonina), jest bardzo silnym antyoksydantem. Ostropest plamisty zawiera również flawonoidy, fitosterole, garbniki, witaminę C i K, sole mineralne. Najsilniejsze działanie mają jednak zmielone na świeżo nasiona, które mają bardzo silne właściwości regeneracyjne wątroby, ochraniające i wzmacniające. Dowiedziono, że potrafi zneutralizować nawet toksyny muchomora sromotnikowego. To właśnie z nasion ostropestu wytwarzany jest Sylimarol.

Ostropest działa głównie hepatoprotekcyjnie, czyli ochronne dla wątroby, stosowany jest również w walce z nowotworami. Profilaktycznie ostropest podawany jest osobom narażonym na promieniowanie oraz działanie oparów substancji chemicznych.

Ostropest plamisty zastosowanie:

– profilaktycznie i leczniczo w kamicy żółciowej,

– w zaburzeniach czynności wątroby wynikającej z nieodpowiedniej diety oraz na podłożu cukrzycowym,

– w stanach rekonwalescencji po uszkodzeniach wątroby toksycznymi czynnikami, np. długotrwałe kuracje antybiotykowe,

– wspomagająco w WZW typu C, zapaleniu dróg żółciowych i woreczka żółciowego,

– marskości wątroby, niealkoholowym stłuszczeniu wątroby (NAFLD) oraz alkoholowym stłuszczeniu wątroby,

– nadużywaniu alkoholu,

– chemioterapii,

– zatruciu grzybami,

– w endometriozie – częstej przyczynie niepłodności u kobiet,

– bierze udział w szybszym usuwaniu toksycznych substancji z organizmu,

– pomocny jest również przy niedokwaśności soku żołądkowego, wzdęciach, odbijaniu,

– działanie przeciwkrwotoczne, przeciwzakrzepowe, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych,

– polecany jest w naturalnym leczeniu hipercholesterolemii, ponieważ obniża stężenie cholesterolu oraz hamuje powstawanie blaszek miażdżycowych,

– spowalnia proces rogowacenia gruczołów łojowych i naskórka – wykorzystywany podczas leczenia łuszczycy i trądziku,

– w chorobach alergicznych,

– bólach migrenowych,

– u osób ze skłonnościami do choroby lokomocyjnej i morskiej,

– olejek z ostropestu plamistego stosowany jest do masaży przy zaburzeniach krążenia oraz żylakach, działa odprężająco na nogi.

Propozycje zastosowania ostropestu:

– sałatki:

wykorzystujemy do nich łodygi, liście, kwiaty oraz korzenie,

– herbatka:

zgniecione liście i nasiona, należy zaparzyć przez 5 min.,

– nalewka:

sproszkowany w stosunku 1:10 zalać 40% spirytusem i odstawić na 3 tygodnie, później odcedzić, spożywać codziennie 20 – 25 kropli.

Przepis na sałatkę z ostropestu:

1 garść młodych liści ostropestu

10 pomidorków koktajlowych

¼ główki sałaty lodowej

1 mała kulka mozzarelli

5 szt czarnych oliwek

1 łyżka oliwy z oliwek

Przygotowanie:

Pomidorki przekroić na połówki, liście ostropestu porwać na kawałki, sałatę pokroić drobno, mozzarellę porwać na kawałki, wymieszać wszystkie składniki, posypać pokrojonymi oliwkami i skropić oliwą.

Ostropest plamisty dostępny jest również w postaci kapsułek, tabletek, żeli oraz oleju.

Oprócz medycznego zastosowania ostropest plamisty wykorzystywany jest do produkcji kosmetyków. Preparaty te regenerują skórę oraz utrzymują jej odpowiednie nawilżenie.

Pamiętajmy, zbiór tuż, tuż!

Koszyczki kwiatowe zbiera się pod koniec sierpnia, lub we wrześniu, gdy nasiona zmieniają barwę na brązową. Suszyć je należy w przewiewnym i zacienionym miejscu, a po wysuszeniu wymłócić i oddzielić nasiona.

Autor:

Agnieszka Blumczyńska

Dietetyk kliniczny