Miód już w starożytności był znany i stosowany jako produkt leczniczy i odżywczy. Starożytni Grecy spożywali duże ilości miodu, uważając, że zapewnia im siłę, zdrowie i długowieczność. Miód ceniła również królowa Kleopatra używając go do pielęgnacji swej urody – zażywała kąpieli z oślego mleka i miodu. Hipokrates, uważany za ojca medycyny stosował miód do sporządzania maści oraz słodzenia wywarów ziołowych.
„Obecnie w naszym kraju zarejestrowanych jest 50 tysięcy pszczelarzy i 1 246 633 pszczelich rodzin. Pszczelarstwo w Polsce z roku na rok rozwija się, sukcesywnie rośnie też produkcja miodu, w roku 2011 sięgnęła ona 23 tysięcy ton.
Polska należy do europejskiej czołówki producentów miodu. Jednak pod względem spożycia na liście krajów UE plasujemy się dość daleko, gdyż roczne spożycie miodu w naszym kraju to tylko ok. 0,62 kg/osobę. Podczas, gdy w Grecji jest to 3,5, w Austrii 2,5, a w Niemczech ok. 2 kg/rok/os.”
minrol.gov.pl
Miód zawiera duże ilości składników mineralnych: potas, chlor, fosfor, magnez, wapń, żelazo, molibden, mangan i kobalt oraz witamin: A, B1, B2, B6, B12, C, kwas foliowy, pantotenowy i biotynę. 100 g miodu zawiera 319 kcal.
Miód i jego właściwości
– wzmacnia serce – reguluje pracę serca, rozszerza naczynia wieńcowe serca, obniża ciśnienie krwi, poprawia krążenie,
– jest pomocny w chorobach oczu – zwalcza drobnoustroje, zalecany jest w leczeniu zapalenia spojówek, rogówki, jęczmienia, których przyczyną są ropotwórcze gronkowce i paciorkowce,
– w chorobach skóry – przyspiesza gojenie i ziarninowanie ran, oparzeń i odmrożeń, zabezpiecza je przed zakażeniem bakteriami, drobnoustrojami,
– wpływa pozytywnie na trawienie, poprawia przemianę materii, przyspiesza gojenie wrzodów, skraca czas trwania biegunek. Zawarta w miodzie cholina zwiększa efekt żółciopędny,
– wykazuje aktywność antybiotyczną – hamuje lub niszczy rozwój bakterii Gram-dodatnich, Gram-ujemnych, grzybów, wirusów, pierwotniaków, paciorkowców,
– w schorzeniach układu oddechowego – ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne, wykrztuśne i uodporniające,
– zmniejsza napięcie nerwowe, polepsza sen i ogólne samopoczucie,
– pomocny w chorobach układu moczowego –ma działanie moczopędnie, zapobiega powstawaniu złogów, ma działanie diuretyczne sprzyjające zmniejszaniu obrzęków spowodowanych niewydolnością nerek.
Zdrowotne właściwości miodu zależą głównie od tego, z jakich roślin pszczoły zbierały nektar, spadź i pyłek kwiatowy. Wyróżniamy różne rodzaje miodów (dostępne w większości sklepów):
Miód wielokwiatowy
pszczoły wytwarzają z nektarów zebranych z wielu roślin miododajnych kwitnących na polach, w sadach i na łąkach. Wspiera pracę mięśnia sercowego, pomocny jest przy chorobach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Ma bardzo łagodny smak, dlatego dzieci chętnie go spożywają przy leczeniu grypy, przeziębień, chorób dolnych dróg oddechowych.
Miód gryczany
jest najczęściej ciemno-herbaciany lub brunatny. Ma charakterystyczny zapach i ostry smak. Dzięki dużej zawartości rutyny, która „oczyszcza” naczynia, polecany jest przy miażdżycy, chorobie wieńcowej i nadciśnieniu tętniczym, dodatkowo wzmacnia układ odpornościowy. Przyspiesza gojenie ran i zrastanie kości. Stosowany jest w leczeniu i prewencji schorzeń układu krążenia. Spożywanie tego miodu polecane jest również przy zapaleniach nerek i opłucnej, stanach osłabienia pamięci, leczeniu jaskry, wzroku i słuchu.
Miód spadziowy
wytwarzają pszczoły z zebranej z drzew i roślin rolniczych wydzieliny produkowanej przez mszyce i czerwce. Są to miody gęstsze od nektarowych i zawierają więcej związków mineralnych, szczególnie potasu, fosforu, chloru, siarki, wapnia, magnezu i żelaza. Charakteryzuje je wysoka aktywność antybiotyczna i bakteriobójcza. Wykazuje działanie antyseptyczne i przeciwzapalnie, a także działa wykrztuśnie i wspomaga system odpornościowy człowieka. Polecane są w schorzeniach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, serca, układu krążenia, układu nerwowego także przy zaburzeniach trawienia. Powinny się niem delektować osoby pracujące dużo przy komputerze.
Miód rzepakowy
jest w stanie płynnym prawie bezbarwny lub ma barwę lekko słomkową i słaby zapach kwiatów rzepaku. Bardzo szybko krystalizuje, drobne kryształki mają smalcowatą konsystencję oraz białą lub kremową barwę. Pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, układu pokarmowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy, leczeniu schorzeń układu krążenia, niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy sercowej i miażdżycy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i wyrównuje niedobory potasu w organizmie.
Miód lipowy
w stanie płynnym ma kolor jasnożółty, czasem bursztynowy z zielonkawym odcieniem. Zapachem przypomina kwiaty lipy. W smaku jest pikantny, czasem z lekką goryczką. Działa antyseptycznie, przeciwskurczowo, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, lekko nasennie i uspokajająco. Wspomaga leczenie grypy, przeziębienia, kaszlu, ostrych i przewlekłych przeziębień, angin oraz dróg oddechowych. Polecany jest przy chorobach dróg moczowych i nerwicach.
Miód akacjowy
w stanie płynnym jest jasny. Pomocny w leczeniu wrzodów żołądka, dwunastnicy, zapalenia błony śluzowej oraz stanów kurczowych jelita cienkiego i grubego. Dobrze wpływa na neutralizację nadkwasoty żołądka, leczenie zaburzeń przewodu pokarmowego i układu trawiennego. W chorobie wrzodowej przyspiesza regenerację śluzówki, usuwanie nadżerek i owrzodzeń.
Miód wrzosowy
należy do najlepszych miodów nektarowych. Ma barwę brunatno-czerwoną. Dość szybko ulega krystalizacji. Przybiera wtedy konsystencję galarety o kolorze pomarańczowym lub ciemnobrunatnym. Nie jest za słodki, ma pachnie wrzosem. Polecany jest dla osób z chorobami dróg moczowych, prostaty, kamicy nerkowej oraz przy stanach zapaleniu jelit i biegunkach. Zwiększa odporność organizmu i chroni przed rozwojem zakażeń.
Oraz mniej dostępne na rynku:
miód faceliowy, malinowy, nostrzykowy, nawłociowy, koniczynowy, leśny, bławatkowy
Jedzmy miód na zdrowie, lecz osoby chorujące na cukrzycę powinny jego spożycie skonsultować z lekarzem diabetologiem.
Autor:
Agnieszka Blumczyńska
Dietetyk kliniczny