Karczochy to niskokaloryczne warzywa, pochodzą z okolicy Morza Śródziemnego. Już w Starożytności stosowane były przez Rzymian, Greków i Egipcjan. Używano go jako lekarstwa na niestrawność, dolegliwości ze strony wątroby i nerek. Karczochy cenione są ze względu na zawartość cynaryny i inuliny – substancji, które poprawiają funkcjonowanie układu trawiennego i stymulują procesy metaboliczne.
Jak już wcześniej wspomniałam są niskokaloryczne, ich wartość energetyczna w 100 g wynosi jedynie 47 kcal. Z tego powodu oraz dzięki dużej zawartości błonnika pokarmowego, karczochy są polecane przez dietetyków. Karczochy najbardziej cenione ze względu na swą zawartość substancji odchudzających, do których należą:
– cynaryna – uefektywnia proces trawienia, nadzoruje hormony odpowiedzialne za regulację poziomu glukozy we krwi (insulina i glukagon) oraz przyspiesza metabolizm lipidów w organizmie (trawienie tłuszczów),
– inulina – jest naturalnym prebiotykiem. Stymuluje wzrost korzystnych bakterii jelitowych, jak Lactobaccillus czy Bifidobacterium. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego określa się je mianem „probiotyków” (z grckiego – „wspierających życie”). Inulina jest błonnikiem rozpuszczalnym, posiada zdolność do obniżania poziomu glukozy i poziomu cholesterolu we krwi,
– witamina B3 (niacyna, PP) – współuczestniczy w syntezie hormonów płciowych, kortyzolu (hormonu stresu), tyroksyny (produkowana przez tarczycę – pobudza przemianę materii) oraz insuliny (obniża poziom glukozy we krwi),
– kwas chlorogenowy – przejawia właściwości antybakteryjne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe oraz ma korzystny wpływ na metabolizm glukozy. Zmniejsza wchłanianie cukrów z przewodu pokarmowego oraz poprawia wrażliwość tkanek na insulinę.
Karczochy
Wykorzystywane są również w dziedzinie kosmetycznej: są cennym dodatkiem do płynów tonizujących skórę, balsamów oraz maseczek kosmetycznych.
Jak obrać karczochy?
Odciąć łodygi tuż pod nasadą. W następnym kroku obrać z zewnętrznych (twardszych) liści, odcinając je za pomocą noża. Czubki pozostałych, zwiniętych liści, obciąć na wysokości ok. 1/3 całego karczocha. Oczyścić trzon łodygi (gdy jest młody) lub obciąć. Przeciąć karczochy wzdłuż, na pół. Ze środka usunąć nożem sztywne listki i część „owłosioną” (jeśli występuje). Następnie do przygotowanej wcześniej miski z wodą i sokiem z cytryny, włożyć karczochy na ok. 10 minut, aby nie ściemniały.
Tak przygotowane karczochy nadają się do faszerowania, grillowania, gotowania lub zapiekania. Warto włączyć je do swojego jadłospisu.
Karczochy – ich wartości odżywcze (w 100g)
wartość energetyczna – 47 kcal
węglowodany – 10,51 g
białko – 3,27 g
tłuszcz – 0,15 g
błonnik – 5,4 g
Witaminy
kwas foliowy – 68 μg
niacyna (wit. B3, PP) – 1,046 mg
kwas pantotenowy (wit. B5) – 0,338 mg
pirydoksyna (wit. B6) – 0,116 mg
ryboflawina (wit. B2) – 0,066 mg
tiamina (wit. B1) – 0,072 mg
witamina C – 11,7 mg
witamina A – 13 IU
witamina E – 0,19 mg
witamina K – 14,8 μg
Składniki mineralne
wapń – 44 mg
miedź – 0,231 mg
żelazo – 1,28 mg
sód – 94 mg
potas – 370 mg
magnez – 60 mg
mangan – 0,256 mg
fosfor – 90 mg
selen – 0,2 μg
cynk – 0,49 mg
Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Karczochów powinny unikać osoby, które cierpią na kamicę moczanową. Natomiast z lekarzem powinny skonsultować się osoby, które mają kamienie żółciowe (przed rozpoczęciem zażywania ekstraktu z karczocha).
Autor:
Agnieszka Blumczyńska
Dietetyk kliniczny
Agnieszka Blumczyńska
"Mądre Żywienie"
Gabinet Dietetyki Klinicznej
Członkostwo:
- Certyfikowanym Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków
- Członkiem Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego Dzieci
- Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Osób Chorych na Celiakię i na Diecie Bezglutenowej
- Znajdź więcej o mnie na:
