Jarmuż – dlaczego warto włączyć go do jadłospisu

4.30 avg. rating (86% score) - 79 votes

Jarmuż to liściasta dwuletnia roślina, która należy do rodziny kapustowatych. Jest przodkiem wszystkich kapust, wyjątkowo odpornym na niskie temperatury (nawet do – 25 C). Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego. Posiada jadalne, długie kędzierzawe, tworzące rozłożystą rozetę pomarszczone i strzępiaste liście. Mają kolor od jasno zielonego do fioletowo – zielono –brązowego. Jarmuż wygląda jak skrzyżowanie kapusty z brokułem.

jarmuż
jarmuż fioletowy

Jarmuż już w średniowieczu był cenionym, warzywem. Grecy i Rzymianie uprawiali go jako roślinę jadalną i ozdobną w IV wieku p.n.e. a Francuzi uprawiali jarmuż od XIII wieku. W Polsce uprawiany jest od XV wieku.

Oprócz walorów smakowych jarmuż posiada liczne właściwości lecznicze, które rzadko przez nas są doceniane. Często dzieje się tak ze względu na brak wiedzy na jego temat. Sezon na jarmuż trwa od września do początku zimy, ale na szczęście jest dostępny przez cały rok w sklepowych lodówkach obok mieszanek sałat i szpinaku.

Jarmuż, dlaczego warto włączyć go

do codziennego jadłospisu.

Jarmuż jest warzywem lekkostrawnym i niskokalorycznym. W 100g zawiera około 30 kcal i 4g błonnika. Bogaty jest w witaminy: A, B1, B2, B6, C, E, K, PP. Zawiera również ogromną ilość składników mineralnych: żelaza, wapnia, magnezu, potasu, sodu, fosforu, chloru, miedzi, manganu, kwasu foliowego. To również bogactwo flawonoidów, karotenoidów, luteiny, zeaksantyny, chlorofilu, polifenoli.

Karetonoidy: beta-karoten, luteina i zeaksantyna to przeciwutleniacze, które odpowiadają za hamowanie szkodliwych  procesów oksydacyjnych, a dzięki temu mogą zapobiegać rozwojowi chorób nowotworowych oraz układu krążenia. Karotenoidy wpływają na zmniejszenie występowania wielu nowotworów.

Należą do nich m.in.: rak jamy ustnej, przełyku i pęcherza moczowego. Warto wiedzieć, że kolor nadawany przez karotenoidy – czyli żółty, pomarańczowy lub czerwony, w jarmużu jest maskowany przez chlorofil – zielony barwnik, który ma działanie przeciwutleniające i wspomaga procesy oczyszczania organizmu. Luteina i zeaksantyna zapobiegają również zwyrodnieniu plamki żółtej w oku. Sulforafan to przeciwutleniacz, który ma silne działanie antynowotworowe.

Może uchronić m.in. przed rakiem prostaty. Witamina K przydatna jest w złagodzeniu obfitych menstruacji, dzięki regulacji krzepnięcia krwi. Dzięki wysokiej zawartości wapnia (czy wiesz, że w jarmużu jest więcej wapnia niż w mleku? 100g mleka zawiera 120 mg wapnia a 100g jarmużu 157 mg) zapobiega osteoporozie, wpływa na dobry stan kości i zębów oraz przyspiesza metabolizm.

Dodatkowo potas wspomaga regulację ciśnienia tętniczego krwi. Witamina C odpowiedzialna jest m.in. za odporność organizmu. Jeśli dbasz o to aby mieć zdrową i piękną skórę, również sięgnij po jarmuż. Dzięki dużej zawartości witaminy A korzystnie wpływa na stan cery, włosów i paznokci, a także na wzrok.

Chyba nikt nie ma już wątpliwości co do wspaniałych właściwości jarmużu.

Można go wykorzystywać w kuchni na różne sposoby. Jednym z najpopularniejszych są chipsy. To świetny pomysł na lekkostrawną i zdrową przekąskę.

jarmuż
jarmuż

Przepis na chipsy z jarmużu:

Składniki:

– jarmuż

– olej rzepakowy

– sól (najlepiej himalajska)

– zioła

Sposób przygotowania

Jarmuż umyj, dokładnie osusz. Podziel na małe kawałki, wytnij z nich wszystkie twarde części. Wymieszaj z olejem, wyłóż cienką warstwą na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Piecz w temp. 150° C ok. 5 minut. Listki staną się ciemno zielone, należy jednak uważać, aby się nie spaliły! Jeszcze lekko ciepłe posól, podawaj od razu.

Tą zdrową przekąskę można łatwo zmodyfikować, posypując liście ulubionymi przyprawami i ziołami, np. chili lub tymiankiem.

Przepis na chipsy z jarmużu
jarmuż chipsy

Jarmuż doskonale nadaje się do przygotowywania koktajli, sałatek, zup oraz  farszy do tary i makaronów. Świetnie nadaje się również do przyrządzania pesto (sos z oliwą, czosnkiem, orzechami i sokiem z cytryny).

Dodatkowo warto wiedzieć, że uprawa jarmużu jest dość łatwa. Warto więc zainteresować się tą ozdobną a przede wszystkim leczniczą rośliną i uprawiać ją na działkach i w przydomowych ogródkach.

jarmuż
jarmuż

Autor:

Agnieszka Blumczyńska

Dietetyk kliniczny

 

Literatura:

  1. Grajek W., Kowalska K., Olejnik A., Tomczyk J., Rola naturalnych składników diety w chemioprewencji nowotworów jelita grubego, nr 62/2010.
  2. Szostak-Węgierek D., Zalega J., Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych, nr 94(1)/2013.
  3. Gertig H., Przysławski J., Bromatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  4. Jarosz M., Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, 2012.

"Mądre Żywienie"
Gabinet Dietetyki Klinicznej

Członkostwo:
- Certyfikowanym Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków
- Członkiem Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego Dzieci
- Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Osób Chorych na Celiakię i na Diecie Bezglutenowej

    Znajdź więcej o mnie na:
  • facebook
  • googleplus
Podaj dalej ...