Epidemia otyłości w Polsce rozwija się w niezwykle szybkim tempie. Niestety nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że to nie tylko problem natury estetycznej ale otyłość jest główną przyczyną wielu chorób przewlekłych.
Należą do nich:
cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia (udar mózgu, nadciśnienie tętnicze), nowotwory złośliwe, kamica żółciowa, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, zaburzenia hormonalne, zmiany zwyrodnieniowe układu kostno-stawowego, hipercholesterolemia i inne.
Należy zrobić wszystko, aby epidemia otyłości została zahamowana, zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży, ponieważ w wyniku przeprowadzonych badań przez Instytutu Żywności i Żywienia okazało się, że ponad 22 % uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce ma nadmierną masę ciała (nadwagę lub otyłość). Wynika z tego, że co piąte dziecko w wieku szkolnym boryka się z nadwagą lub otyłością. Przyczynia się do tego preferowany styl życia, w tym głównie ograniczenie aktywności fizycznej i spożywanie zbyt dużej ilości produktów wysokokalorycznych.
Epidemia otyłości w Polsce.
Jeśli chodzi o dorosłych Polaków to otyłość przedstawia się jeszcze gorzej. Szacuje się, że już 64 % mężczyzn ma nadmierną masę ciała (wskaźnik BMI powyżej 25) a w przypadku kobiet odsetek ten sięga już 49 %.
Spożywanie wysokokalorycznych posiłków kojarzy się większości z tłustymi posiłkami, daniami typu fast food oraz słodyczami. Niestety to nie jedyne przyczyny, kolejną jest spożywanie napojów słodzonych gazowanych i niegazowanych, soków i nektarów dosładzanych cukrem oraz syropem glukozowo – fruktozowym, napojów energetycznych i innych nawet tych „zdrowych” warzywnych bądź owocowych przeznaczonych dla dzieci – są dodatkowo niestety dosładzane! (czytajmy etykiety!) oraz wód smakowych.
Napoje te zawierają mnóstwo cukru, nasycone są konserwantami i polepszaczami smaku, a do tego zawierają minimalne wartości odżywcze. Eksperci z Uniwersytetu Harvard oraz szwedzcy naukowcy, którzy wyniki swoich badań opublikowali w naukowym magazynie „American Journal of Clinical Nutrition” dowiedli, że tylko przez picie napojów słodzonych na cukrzycę zapadło 130 tys. osób. Fosforany, używane w produkcji napojów i tzw. śmieciowego jedzenia, przyspieszają proces starzenia się organizmu.
Przypomnę jeszcze raz do jakich chorób przyczynia się nadmierne spożywanie napojów słodzonych:
– otyłości
– cukrzycy typu II
– próchnicy zębów
– chorobiy refluksowej żołądkowo – przełykowej
– chorób układu krążenia
– nowotworów złośliwych
– osteoporozy
– niealkoholowego stłuszczenia wątroby
– wyzwalają agresję
– innych chorób na tle alergicznym
Może spójrzmy na to bardziej obrazowo:
Zawartość cukru w wybranych napojach, które na etykietach ze składem mają dodany cukier lub inną substancję słodzącą:
zawartość w 100 g:zawartość w szklance 250 g:łyżeczek w szkl.:8,2 g20,5 g4,1
Napój typu Cola | 10,6 g | 26,5 g | 5,3 |
Napój typu Pepsi | 10,64 g | 26,63 g | 5,3 |
Oranżada czerwona | 8,6 g | 21,5 g | 4,3 |
Ice Tea lemon | 6,9 g | 17,25 g | 3,45 |
Ice Tea malina | 4,4 g | 11,0 g | 2,2 |
Napój energetyczny | 11,9 g | 29,75 g | 5,95 |
Napój jab.-rab. | 8,2 g | 18,04 g | 3,6 |
Napój jab.-wiś. | 9,7 g | 24,25 g | 4,85 |
Napój jab.-grusz. | |||
Napój Lemo czer. cytryna | 8,3 g | 20,75 g | 4,15 |
Napój pomarańczowy | 12,9 g | 32,25 g | 6,45 |
Wody smakowe:
zawartość w 100 g:zawartość w szklance 250 g:łyżeczek w szkl.:
smak truskawka | 5,3 g | 13,25 | 2,65 |
smak cytryna | 2,5 g | 6,25 g | 1,25 |
smak malina | 4,4 g | 11,0 g | 2,2 |
smak brzoskwinia | 4,7 g | 1,75 g | 2,35 |
Przeznaczone dla dzieci:
zawartość w 100 g:zawartość w szklance 250 g:łyżeczek w szkl.:
Napój truskawkowy | 6,5 g | 16,25 g | 3,25 |
Napój march.-jabłko-mal.-lim | 9,7 g | 24,25 g | 4,85 |
Napój march.-jabłko-malina | 10,5 g | 26,25 g | 5,25 |
Napój march.-jabłko-truskawka | 11,0 g | 27,5 g | 5,5 |
Czy to wystarczające powody, by z nich zrezygnować lub chociaż ograniczyć ich spożycie?
Soki 100 % z owoców, w składzie nie posiadające żadnych dodatków, zawiera jedynie cukry naturalnie występujące w owocach:
zawartość w 100 g:zawartość w szklance 250 g:łyżeczek w szkl.:
Sok grejpfrut biały | 9,5 g | 23,75 g | 4,75 |
Sok pomarańcza | 10,0 g | 25,0 g | 5,0 |
Sok multiwitamina | 12,0 g | 30 g | 6,0 |
Sok jabłko | 11,1 g | 24,42 g | 4,9 |
Zastanówmy się, i przeczytajmy etykietę, zanim włożymy jakiś napój do koszyka, a w szczególności jeśli ma on być przeznaczony dla dzieci. Zaoszczędźmy im tego nadmiaru cukru, który w obecnych czasach jest przez producentów dodawanych do większości produktów spożywczych. Wybierzmy raczej sok 100%, bo pomimo tego, że również zawiera cukry to zawiera jeszcze całe mnóstwo witamin i składników mineralnych, których pozostałe napoje, wody, itp. w swoim składzie nie zawierają. Możemy dodatkowo rozcieńczyć sok 100%, wodą mineralną i wtedy zmniejszymy jego kaloryczność oraz zawartość cukrów naturalnie występujących.
Pamiętajmy epidemia otyłości będzie nadal się rozwijała, to my mamy bardzo duży wpływ na to, aby nie dotknęła nas ani naszych dzieci i najbliższych. Dokonujmy zdrowych i mądrych wyborów żywieniowych.
Autor:
Agnieszka Blumczyńska
Dietetyk kliniczny